Şirketler, iklim değişimiyle mücadelede için ülkelerin “Yeşil Mutabakat” planlarına göre faaliyetlerini, faaliyetleri için olan Tedarik Zincirini (TZ) ve TZ’nin hareketini sağlayan lojistiği, yönetim yaklaşımını ve İnsan Kaynağını (nicelik, nitelik) radikal şekilde değiştirmelidir. Hatta insanlar da buna göre “yaşam şeklini” değiştirmelidir.
İklim değişimiyle mücadelede için özellikle “TZ” ve “Lojistik” kaynaklı Sera Gazı (GHG) salınımının (emisyon) azaltılması, zaruri olup bunun için gerçekten radikal değişiklikler yapılmalıdır.
Tüketim ürünleri şirketlerinin GHG salınımının %80’i, TZ’de oluşmakta olup GHG salınımı, 2050 yılına kadar %90 azaltılmalıdır. Ayrıca bu şirketlere ait TZ için GHG salınımı (Kapsam 3), şirketlerin direkt kendileri ile ilgili GHG salınımın (Kapsam 1) 11,4 katıdır (perakendede 28 katı ve hazır giyimde 25 katı).
Şirketlerin toplam CO2 eşdeğeri salınımında TZ’nin payı, “ham maddeler” için %29-61 ve “bitmiş” ürünler için %77-90 arasında olup tüketim ürünleri, dünya genelindeki salınımın %45’ini yapmaktadır (her bir CO2 ton eşdeğeri salınım için olan 135-460 EURO kadar maliyetini müşteriye yansıtabiliyor).
Nihai enerji tüketimi CO2 salınımının %37’sini oluşturan “Binalar ve İnşaatlar” içinde “Ulaştırma” ile ilgili olanların payı, %23’üdür. Lojistik (yük) ile ilgili tesislerin (bina, depo, terminal, liman) salınımı, lojistik (yük) kaynaklı salınımın %11-30 arasında olup CO2 eşdeğeri olarak ortalama GHG yoğunluğu, “ortam” sıcaklığındaki “aktarma” depolarında 1,2 Kg ve “stoklama ve aktarma” depolarında 5,4 Kg iken “sıcaklık kontrolü stoklama ve aktarma” depolarında 11,7 Kg’dır. Ayrıca depoların toplam karbon salınımının %47’si, “inşaat” ve %53’ü ise inşaat sonrasında “nihai enerji tüketimi” aşamasında oluşmaktadır.
World Economic Forum (WEF) tarafından hazırlanan “How turning retail stores into e-commerce centres can avoid massive emissions” makalesine göre 6 Milyar dolarlık e-ticaret gelirinin sağlanması için 1 milyon m2 fulfillment merkezi gerekmektedir. Böyle bir yapının inşaat aşamasında metrekare başına 1-1,5 ton karbon emisyonu oluşmaktadır.
Oliver Wyman tarafından hazırlanan “Is E-Commerce Good for Europe? Economic and environmental impact study” raporuna göre konvansiyonel perakende ticarette lojistik, mağaza park alanı yeri için arazi veya alan kullanımı, e-ticaretten daha fazla olup Savills, Prologis ve CBRE gibi lojistik amaçlı ticari gayrimenkul uzmanlarına göre her 1 Milyar Euro değerindeki üretim yatırımı için ilave 18.000 M2 depolama alanı, normal perakende mağazacılığına göre e-ticaret için 3 katı daha fazla depolama alanı ve her 1 Milyar dolarlık e-ticaret satış artışı için yaklaşık 116.000 M2 depolama alanı gerekebilir.
Oliver Wyman tarafından hazırlanan “Is E-Commerce Good for Europe? Economic and environmental impact study” raporuna göre konvansiyonel perakende ticarette ortaya çıkan karbondioksit eş değer 4.052 gramın %29’u binalardaki enerji tüketimi iken e-ticarette oluşan karbondioksit eş değer 879 gramın %19’u binalardaki enerji tüketimidir.
Dünya genelindeki toplam CO2 salınımın %8’i ve “ulaştırma” kaynaklı toplam CO2 salınımının %40’ı “yük” amaçlı olup bunun %62’si kara yolu (%50 şehir dışı, %12 şehir içi) taşımasıdır. Eğer mevcut durum devam ederse 2050 yılında “yük” için “ton-km” 2,6 kat ve CO2 salınımı %22 artarak “yük” taşıması kaynaklı salınım, %44’e ve kara yolunun payı ise %67’ye çıkabilir. “İklim-Nötr” için 2050 yılına kadar “ulaştırma” kaynaklı salınım %90 ve “lojistik” kaynaklı salınım %65 azaltılmalıdır.
“Yeşil Mutabakat” için 2020-2029 yıllarında yapılması gereken çalışmaların ABD’ye maliyeti, 95 trilyon dolar olabilir (kişi başı yıllık yaklaşık 27.000 USD). İklim değişimiyle mücadele edebilmek için AB, her yıl 350 milyar euro yatırım yapmayı planlarken dünya genelinde “Ulaştırma” sektörü (yük ve insan), 2050 yılına kadar toplam yaklaşık 3 trilyon dolarlık yatırım yapmalıdır. TZ’de “sıfır salınım” için yapılacak çalışmalar sonunda 30.000 euro’luk binek aracın maliyeti, %2; 40 euro’luk kot pantolonun maliyeti, %2; 20 euro’luk bir alışveriş sepetlik gıda ürününün maliyeti, %4; 150.000 euro’luk evin maliyeti, %3 ve 400 euro değerindeki bir kişisel elektronik cihazının maliyeti, %1 artabilir.
Dünya genelinde “yük” taşıması CO2 salınımının yaklaşık %28’i, “Taşıma ve Lojistik” sektörü kaynaklı olup bunun %18’i “Kapsam 1” ve %10’u “Kapsam 2+3” içindir. 2050 yılı hedefleri için “taşıma ve lojistik” sektörünün rolü ve performansı, çok önemli olmasına rağmen sektörün sadece %15’i, 2050 yılı için “net sıfır salınım” taahhüdünde bulunuyor.
Şirketler, “1,5 derece ve sıfır salınım” amacı doğrultusunda daha az fosil yakıt tüketen veya elektrik, hidrojen, amonyum, güneş gibi farklı enerji ile çalışan taşıma araçlarını kullanmaya veya “EURO 99” motorlu kamyon kullanmaya; daha fazla demir yolu ve daha fazla demir yolu veya iç su yolu ağırlıklı intermodal taşıma yapmaya; depo çatılarını güneş panelleri ile kaplamaya; depolarda LED ampul kullanmaya ilaveten “yük taşıması” ve “lojistik” için “mesafeyi” kısaltacak, “süreyi” azaltacak ve lojistik ile ilgili tesisleri özellikle depoları da mutlaka hesaba katacak şekilde “taşıma” ve lojistik” süreçlerini iyileştirmeli, geliştirmeli ve hatta yeni TZ modeli tasarlayarak uygulamalıdır.
Zira 1,5 dereceyi sağlamak için gerçekten “radikal” değişimler yerine sanki sadece “güneş paneli, LED ampul, demir yolu, intermodal, elektrikli araçlar, EURO 99 motor” ile yetinilecek ve özellikle “iklim ile mücadele” için maliyetler nedeniyle şirketler ve insanlar, isteksiz davranacak (maliyet-faydanın doğru anlatılamaması) diye düşünüyorum. Umarım yanılırım. Eğer yanılmaz ve maalesef “Yeşil” Mutabakat, “Yeşilimsi” Mutabakat olarak evirilir yani “MIŞ gibi” olur ise! 2050 yılı hedefleri için “insan” hareketine yönelik uygulamalar, çok öne çıkmasına rağmen aslında “yük” hareketi için yapılan TZ ve lojistik, çok daha etkili olabilir. Örneğin radikal değişimler yapılabilir ve uygulanabilirse “yük” taşımasının salınımı, 2015 yılına göre %72 oranında azalabilir. Öte yandan eğer radikal değişimler, yapıl(a)maz veya doğru uygulan(a)mazsa TZ ve Lojistik, küresel ısınmayı çok daha kötüleştirebilir.
Depo Merkezli Yeni Tedarik Zinciri (TZ) Yapısı Geliştirmeli
Tedarik Zinciri ve lojistik kaynaklı GHG salınımlarının azaltılması amacıyla şirketler, “depo” merkezli yeni TZ yapısı geliştirmelidir.
Örneğin TZ ve lojistik, ürünlerin müşteriye teslimatı için “mesafeyi” kısaltacak ve “süreyi” azaltacak şekilde yapılandırılmalı; resmi evrak dahil bütün dokümantasyon dijital ortamda yapılmalı; örneğin e-ticarette çok sık kullanılan koli veya poşet gibi nakliye ambalajı hiç kullanılmamalı (mümkünse); özellikle e-ticarette çok görülen iadeler doğru yönetilmeli; aktarma yapılan noktaların sayısı ve bu noktalardaki beklemeler, azaltılmalı (mümkünse sıfırlanmalı); şehir içi dağıtımda trafik tıkanıklığı azaltılmalı ve dağıtım için çok daha fazla bisiklet veya insan kullanılmalı; depo kaynaklı CO2 salınımı azaltılmalı; bütün paydaşları kapsayacak şekilde tam zamanlı, doğru ve kesintisiz bilgi paylaşımı için %100 görünürlük sağlanmalı ve depolar arasında fiziksel internet oluşturulmalı ve depoların daha fazla ortak kullanımının sağlanması ile Paylaşım Ekonomisi uygulanmalıdır.
Yeşil Mutabakat için radikal, farklı ve hatta hemen uygulanabilecek çözümler, devreye alınmalı ve kullanılmalıdır. Bu çözümler, DepOrtak tarafından sunulan “on demand depolama” ve DepOrtak tarafından geliştirilen “Son Kilometre Depolama” ve “Gri Depolama” çözümleri olabilir.
Depolar, %85-90 doluluğa ulaştığında aslında gizli “tam dolu” statüsüne geçer. Oysa talepler, gerçek-zamanlı ve konum-tabanlı yönetilebilirse bu boşluk alanlardan yüz binlerce ve hatta Gri Depolama ile milyonlarca m2 depolama alanı kısa sürede yaratılabilir. Böylece yeni depolama alanları inşa etmeye gerek olmadan depolama alanı arzı sağlanabilir ve yeni inşa kaynaklı CO2 salınım, sıfırlanabilir.
DepOrtak’ın kurduğu dijital depolama ağı, fiziksel internetin oluşumuna destek vererek mevcut depolama alanlarının verimli, etkili, etkin kullanılmasını ve paylaşım ekonomisinin işlemesini sağlayıp Yeşil Mutabakat için öngörülen hedeflerin gerçekleşmesine katkıda bulunarak çevrenin korunmasına, ekolojik sürdürülebilirliğe ve küresel ısınma ile mücadeleye destek verir.
Aşağıdaki Yazılar da İlginizi Çekebilir
Paylaşım Ekonomisi
Paylaşmak, güzeldir. Sevgi, paylaşıldıkça büyür. Bilgi, paylaşıldıkça çoğalır. Mallar ve hizmetler de sevgi ve bilgi gibi paylaşıldıkça büyüyebilir, çoğalabilir ve hatta mutluluk sağlayabilir. Varlıkların ve Kaynakların Ortak Kullanılması Paylaşım ekonomisi,…
Yeni Nesil E-Ticaret İçin Son Kilometre Depolama
E-ticaret, gelişiyor ve hatta Pandeminin etkisiyle beklenenden daha fazla gelişiyor. Lojistik Faaliyetlerin Performansı, E-Ticaretin Performansını Etkiler E-ticaretin temel üç süreci, siparişin müşteriden alınması, siparişin hazırlanması ve sipariş edilen malın tüketiciye…
Fiziksel İnternet
Interconnected Networks (birbirine bağlantılı ağlar) teriminin kısaltması olan internet, bilgisayar ve akıllı cihazları birbirine bağlayarak veri gönderilmesini ve alınmasını sağlayan elektronik iletişim ağıdır. İnternet sayesinde istenilen an her türlü veriye…