DepOrtak
DepOrtak uygulamasında aç
TR
TRStagflasyon, Tedarik Zinciri, Lojistik
Eski Hazine Müsteşarı ve Ekonomist Mahfi Eğilmez Hoca, 12 Ağustos tarihli Twitter (X) mesajında “Sanayi üretimi düşüyor, işsizlik yükseliyor. Ekonomi stagflasyona gidiyor.” diyor.
Stagflasyon, ekonomide durgunluk (üretim ve tüketim azalması, işsizlik artışı) ve enflasyonun (fiyat artışı) aynı anda meydana geldiği durumdur.
Stagnation (stagnasyon, GSYH hızının ortalamadan daha düşük bir hızda büyümesi) ve inflation (enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir artışı) kelimelerinin birleşmesinden türetilen Stagflasyon, stagnasyon ve enflasyonun aynı anda görüldüğü durumdur. Bu durumda ekonomide durgunlukla enflasyon aynı anda bir arada yaşanır; ekonomideki işsizlik oranı artarken fiyatlar da hızla yükselir.
Stagflasyon, üretim maliyetlerinin artmasına neden olurken üretimde maliyetlerin artması üreticileri maliyetleri kısmaya itebilir. Bunun sonunda da iş gücü piyasasında zayıflama olabilir.
Artan maliyetler, tüketiciye giden son ürünün fiyatlarına yansımakta dolayısıyla da tüketici de daha yüksek fiyatlar ödemek kalabilir. Stagflasyon durumlarında işsizliğin artması ve fiyatların yükselmesiyle birlikte alım gücünde düşüş görünen tüketiciler enflasyonla karşı karşıya kalabilir ve yaşanılan enflasyon beklenilenin de üzerine çıkarak daha hızlı bir şekilde artış gösterebilir.
Üretimi ve tüketimi etkileyen Stagflasyon, direkt olarak tedarik zincirini ve lojistiği etkiler.
- Daha az tüketim, stok miktarının artmasına ve dolayısıyla daha fazla depolama alanı (m2) ihtiyacına yol açabilir
- Daha az tüketim nedeniyle, sipariş büyüklüğünün (miktar) azalması, daha az miktar gönderime yol açabilir
- Belirsizliğin artması, yatırım ve yeni iş geliştirmeyi zorlaştırabilir
- İşsizliğin artması, depolar için iş gücü bulunmasını olumsuz etkileyebilir
- Maliyet artışı, lojistik faaliyetlerin (depolama, nakliye) maliyetini de arttırabilir
- Üretimin azalması, mal hareketini (taşıma) azaltabilir
- Faizlerin arması ve krediye ulaşımın zorlaşması, işletme sermayesi için kredi ihtiyacı olan lojistik firmalarının iş yapmasını zorlaştırabilir
- Yüksek enflasyon etkisi ile “bugün alınan mal, yarın alınan maldan çok daha ucuz olacak” güdüsü, talebi arttırabilir ama üretimin azalıyor olması, ürün bulunabilirliğini (sipariş karşılamayı) olumsuz etkileyebilir * kısır döngü maalesef *
Peki ne yapılmalı?
Stagflasyon durumunda şirketler, mümkün olduğunca esnek olmalı, envanter yönetimine dikkat etmeli, maliyetlerini doğru yönetmeli (kontrol, izlenebilirlik), tedarikçileri ile gerçekten “iş ortağı” gibi çalışmalı ve hatta onları desteklemelidir. Kısacası gerçekten doğru tedarik zinciri ve lojistik yönetimi uygulanmalıdır.
Bunları becerebilenler için stagflasyon, yakın gelecekteki (ekonomi bilimine aykırı hareket edilmediği takdirde, tahminim 3 sene) başarılar için bir fırsat olabilir.
Bu yazı DepOrtak kurucu ortağı Oruç Kaya tarafından kaleme alınmıştır.